Na podstawie filmu „Rośliny nasienne. Organy generatywne i cykl rozwojowy nagonasiennych” rozwiąż następujące zadania:
- Na podstawie filmu uzupełnij brakujące w tekście informacje dotyczące cyklu rozwojowego sosny zwyczajnej.
Pręciki czyli mikrosporofile tworzą ……………… . Pręciki mają po 2 ……………….., zwane workami pyłkowymi, w nich tworzą się mikrospory, czyli ……………….. ………………………… .Wewnątrz mikrospory rozwija się haploidalny gametofit ……………………… . Składa się z niewielkich szybko zamierających komórek przedroślowych oraz 2 większych komórek: wegetatywnej i ………………… . Osłonka dojrzałego ziarna pyłku wytwarza też 2 puste komory powietrzne, co jest przystosowaniem sosny do ……………………. . Męskie szyszki są krótkotrwałe, po wysianiu pyłku giną, natomiast rozwój żeńskich szyszek trwa znacznie dłużej.
Szyszki żeńskie sosny tworzone są przez …………….. nasienne. Pojedyncza łuska powstała z przekształconego krótkopędu z kilkoma makrosporofilami. Na każdej łusce nasiennej osadzone są po dwa …………… składające się z ośrodka odpowiadającego …………………………… paprotników osłoniętego osłonką. Niezrośnięte osłonki pozostawiają na szczycie zalążka okienko. Łuskę nasienną z zalążkami można więc porównać do kwiatu …………….., a całą szyszkę do żeńskiego ……………………… . W ośrodku każdego zalążka powstają 4 haploidalne makrospory, z których 3 degenerują. Zachowana makrospora dzieli się ……………………….., dając gametofit …………….., czyli haploidalne bielmo …………………… . W gametoficie rozwijają się 2 rodnie, a w każdej z nich po 1 komórce jajowej. Wstępnym warunkiem zapłodnienia jest ………………………, czyli przeniesienie dojrzałego ziarna pyłku na okienko zalążka. Po zapyleniu komórka wegetatywna gametofitu męskiego tworzy wyrostek zwany ……………….. ………………………… . Wrasta ona do ośrodka zalążka i kieruje się do jednej z rodni z komórką jajową. W tym czasie komórka …………………… gametofitu męskiego dzieli się na komórkę ścienną i 2 komórki plemnikowe. Jedna z nich łączy się z komórką ……………., w wyniku czego powstaje zygota. Z niej tworzy się ……………… zbudowany z zawiązka korzenia, pączka wierzchołkowego i kilku liścieni, czyli liści zarodkowych. Otaczające zarodek ………………….. ………………………….. stanowi dla niego tkankę odżywczą. Osłonka zalążka po zapyleniu i zapłodnieniu przekształca się w ………………… ……………… . W ten sposób powstaje nasienie , najbardziej charakterystyczny twór roślin nasiennych, który u roślin nagonasiennych spoczywa niczym nie osłonięte na łusce nasiennej. Przedstawiony proces tworzenia nasion u sosny trwa zazwyczaj …………… lata, dopiero wówczas zaopatrzone w skrzydełko nasiona mogą być rozsiewane.
2. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy struktur występujących u przedstawicieli nasiennych, które są homologiczne do wymienionych struktur kłosa zarodnionośnego paprotników.
3. Wyjaśnij czy sosna zwyczajna jest drzewem jedno- czy dwupiennym? Odpowiedź uzasadnij.
…………………………………………………………………………………….
4. Na czym polega zapylenie u sosny zwyczajnej?
……………………………………………………………………………………..
5. Czy zapylenie jest jednoznaczne z zapłodnieniem? Uzasadnij odpowiedź za pomocą jednego argumentu.
……………………………………………………………………………………..
6. Podaj nazwę struktury, która pozwoliła roślinom nasiennym na uniezależnienie procesu zapłodnienia od środowiska wodnego?
………………………………………………………………………………………
7. Wskaż które pokolenie dominuje w cyklu rozwojowym sosny: gametofit czy sporofit? Odpowiedź uzasadnij.
………………………………………………………………………………………
8. Wymień elementy budowy kwiatów: żeńskiego i męskiego sosny pospolitej.
Kwiat żeński: ……………………………………………………………………….
Kwiat męski: ………………………………………………………………………..
9. Przedstaw budowę gametofitu żeńskiego i męskiego sosny.
Gametofit żeński:……………………………………………………………………
Gametofit męski:…………….………………………………………………………….